Wat is een ketogeen dieet?

Om het ketogeen dieet goed te begrijpen moeten we eerste doorheen een hapje voedingsleer bijten. Bear with me! It will all make sense 🙂

Het menselijk lichaam gebruikt vetten en koolhydraten als voornaamste energiebron. Indien beiden beschikbaar zijn, zullen deze steeds door elkaar worden gebruikt. De beschikbaarheid van vetten en koolhydraten is afhankelijk van twee zaken:

1. De voeding die we innemen 
2. De reserves die we ervan hebben aangelegd in ons lichaam

Zonder iemand te willen beledigen moet ik stellen dat onze vetreserves gigantisch zijn! Zelfs heel magere mensen hebben voldoende vetten opgeslagen om hier wekenlang op te kunnen teren. Dit ligt helemaal anders voor onze koolhydraatreserves, die erg beperkt zijn. 

Als we ervoor kiezen om onze koolhydraatreserves niet tijdig bij te vullen (door geen koolhydraten te eten, of volledig te vasten), zullen we gemiddeld gezien na een goeie 16 uur door onze reserves heen zitten. Het logische gevolg is dat ons lichaam dan bijna volledig zal aangewezen zijn op het ‘verbranden’ van vetten. 

Wanneer het lichaam vetten gebruikt als energiebron in de afwezigheid van koolhydraten worden de vetten op een alternatieve manier afgebroken. 

Het lichaam zal een deel van de vetten omzetten tot een aantal molecules die we bundelen onder de naam ‘ketonen’. Deze ketonen kunnen door het lichaam gebruikt worden om energie te produceren. 

Het ketogeen dieet heeft als doel de lichaamseigen productie aan ketonen te verhogen, om in een staat van ‘ketose’ te komen. Om een ‘ketogene staat’ te bereiken dient de koolhydraat inname beperkt te worden tot maximum 50 gram per dag. Deze beperkte koolhydraatinname vormt de hoeksteen van het ketogene dieet. 

“Waarom?” is de logische vraag die het ketogeen dieet met zich meebrengt. Waarom willen we in die staat van ketose raken, waarbij we ketonen als alternatieve brandstof gaan gebruiken? Wel, het lijkt erop dat ketonen een aantal voordelen met zich meebrengen.

1. De spieren kunnen ketonen opnemen in hun cellen zonder dat hiervoor insuline nodig is. Lagere insuline niveaus worden in verband gebracht met een lagere kans op diabetes type 2, alsook andere chronische aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer. 
   
   
2. Het lichaam leert om efficiënt energie te leveren in tijden waar er geen koolhydraten of voedingsmiddelen worden ingenomen. De bloedsuikerspiegel en energieniveaus vertonen tevens minder schommelingen.
   
   
3. De hersenen kunnen ketonen op een zeer efficiënte manier gebruiken om energie uit te halen. Mensen in ketose rapporteren vaak een hoger concentratievermogen en mentale helderheid. 

De analogie met een hybride wagen is eigenlijk heel treffend. 

Nooit in ketose gaan is het equivalent van een hybride wagen die steeds op hetzelfde type brandstof rijdt. 

Recente studies zoals “flipping the metabolic switch” tonen aan dat het interessant is om al onze energiesystemen van tijd tot tijd eens aan te spreken om op die manier een maximale metabole flexibiliteit te bekomen. 

In een volgend blogartikel gaan we dieper in op de effectieve uitvoering van een ketogeen dieet en de do’s and don’ts. Stay tuned!